■ Diktatörler daima son dakikalara dek iyi görünürler.

***

Diktatörler, birer ikişer, siyaset ve yönetim sahnesinden çekiliyor. Ortadoğu’da Mısır’ı 25 yıldır yöneten Mübarek, Libya’yı kırk yıldır yöneten Kaddafi için de alarm zilleri çalıyor.

Tunus’un kurucu lideri Habip Burgiba ülkesini 30 yıl “tek yumruk olarak” yönetti. Yerine geçen Abidin bin Ali’nin saltanatı ise 23 yıl sürdü. Sonuç değişmedi;

Halk ayaklamasıyla koltuğunu bıraktı ve alelacele Suudi Arabistan’a kaçtı. Son olay, tek kişili yönetim konusunu gündeme getirdi.

Dünya diktatörlük haritasına bir göz atalım;

İdam edilenler:

■ Benito Mussolini: İtalya’yı yöneten Mussolini, Almanya’nın yenilgisi üzerine İsviçre’ye kaçarken partizanlar tarafından 28 Nisan 1945’te vurularak öldürüldü.

■ Nikolay Çavuşesku: Romanya’yı idare eden Çavuşesku, karısı Elena ile birlikte Aralık 1989’da askerler tarafından kurşuna dizildi.

Haklarında dava açılanlar

■Augusto Pinochet: Şili diktatörü10 Aralık’ta, kalp krizi geçirerek 91 yaşında öldü.

■Slobodan Miloşeviç: Lahey’de Uluslararası Ceza Mahkemesi’nce savaş suçu ve soykırımla suçlanan Yugoslavya’nın eski başkanı 11 Mart 2006’da davası sona ermeden hücresinde öldü.

■ Mengistu Haile Mariam: Etiyopya’nın eski Başkanı hakkındaki kararı bekliyor ve 1991’den beri Zimbabve’de sürgünde yaşıyor.

■ Charles Taylor: Liberya’nın eski devlet başkanın davası Lahey’e nakledildi.

■ Jorge Rafael Videla: Arjantin’in eski diktatörü, yargılandıktan sonra 1985’de ömür boyu hapse mahkum edildi ve 1990’da affa uğradı. Affı iptal edildi, yeniden yargılanacak.

■ Manuel Noriega:Panama’nın eski lideri uyuşturucu kaçakçılığından 40 yıl hapse mahkum edilmişti; cezasını çekiyor.

Görev başında ölenler:

Yakın tarihte Irak’ın ABD tarafından işgal edilmesiyle birlikte devrilen devlet başkanı Saddam Hüseyin asılarak idam edildi. Öne çıkan kimi diktatörler de idam edildi.

■ Adolf Hitler: ‘Führer’, Sovyet askerlerinin Berlin’e girişinden kısa süre sonra 30 Nisan 1945’te sığınağında intihar etti.

■ Joseph Stalin: 30 yıldan fazla Kremlin’in ev sahibi olan Sovyetlerin bir numaralı ismi 5 Mart 1953’te beyin kanamasından öldü.

■ Antonio De Oliveira Salazar: 36 yıl Portekiz’i yönetti 1968’de beyin travması geçirdikten sonra 27 Temmuz 1970’te öldü.

■ Francisco Franco: Kalp sorunları nedeni ile 83 yaşındayken 20 Kasım 1975’te öldü.

■ Mao Zedong: Çin Halk Cumhuriyeti’nin kurucusu ülkeyi 27 yıl yönetti, 9 Eylül 1976’da 82 yaşında öldü.

■ Kim İl-Sung: Kuzey Kore Başkanı beyin travması geçirerek Temmuz 1994’te öldü. Sürgünde ölenler

■ İdi Amin Dada: Uganda’nın eski diktatörü 16 Ağustos 2003’te 20 yıldır yaşadığı Suudi Arabistan’da, rejimi döneminde işlenen suçlardan yargılanamadan öldü.

■ Mobutu Sese Seko: Zaire’nin eski diktatörü sürgünde 7 Eylül 1997’de Fas’ın başkenti Rabat’taki bir hastanede kanserden öldü.

■ Alfredo Stroessner: Paraguay’ın eski diktatörü, kaçtığı Brasilia’da 93 yaşında iken16 Ağustos 2006’da öldü.

■ Pol Pot: Kamboçya’nın balta girmemiş ormanlarında 16 Nisan 1998’de öldü. İletişim, information ve halkla ilişkiler çağında “demir yumruklu yönetimlerin” egemenliği, eşyanın doğasına aykırı gibidir. Şöyle ya da böyle kalanlarda gidicidir.

Ufak tefek sapmalar da olsa dünya artık “demokrasi çağı”na girmiştir.

BİR DAMLA:

■ Diktatörler kendilerini özgünleştirirken halkı köleleştirir.

■ Nasıl güneş batmadan akşam olmazsa; basının elinden özgürlüğü alınmadan da diktatörlük olmaz.

■ Bir ulusu tek kişinin idare edebileceğine inanırım, şu şartla: O adam ayaklarında çizme, elinde kırbaç, O ulus sırtında semerle doğarsa.

BİR DAMLA:■ Diktatörler kendilerini özgünleştirirken halkı köleleştirir. ■ Nasıl güneş batmadan akşam olmazsa; basının elinden özgürlüğü alınmadan da diktatörlük olmaz. ■ Bir ulusu tek kişinin idare edebileceğine inanırım, şu şartla: O adam ayaklarında çizme, elinde kırbaç, O ulus sırtında semerle doğarsa.