Bugun...
YURT DIŞI BORÇLANMA İŞLEMLERİ: İKİNCİ BÖLÜM


Muhsin Ertekin Sosyal Güvenlik Danışmanı
muhsinertekin42@hotmail.com
 
 

Borçlanılamayacak süreler:

a-) 18 Yaşını doldurulmasından önce geçen sigortalılık, işsizlik ve ev kadını olarak geçen süreleri,

b-) 6552 sayılı Kanunun 28 inci maddesi ile değişik 3201 sayılı Kanunun 1 inci maddesine göre izinle Türk vatandaşlığını kaybettikten sonra yurt dışında geçen sigortalılık süreleri ile işsizlik ve ev kadınlığı süreleri,

c-) İkili sosyal güvenlik sözleşmesine göre kendilerine kısmi aylık bağlanmış olanların yurt dışında geçen sigortalılık süreleri arasında ve bu sürelerin bitim tarihinden sonraki işsizlik süreleri ve ev kadını olarak geçen süreleri,

d-) Libya’da çalıştırılan Türk işçilerinin malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primleri 01.09.1985 tarihinden itibaren iş üstlenen Türk işverenlerince ödendiğinden bu tarihten sonra geçen çalışma süreleri,

e- Almanya’da istisna akdi ile iş üstlenen Türk işverenlerince çalıştırılan Türk işçilerinin bu ülkedeki çalışma süreleri,

f-) 5510 sayılı Kanunun 10 uncu maddesine göre bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının a bendi (hizmet akdi ile çalışan) kapsamındaki sigortalıların geçici görevle yurt dışına gönderilmeleri, b kapsamındaki (kendi adına ve hesabına çalışan) sigortalıların esas çalışması nedeniyle yurt dışında bulunmaları, c kapsamındaki (kamu idarelerinde çalışanlar) sigortalıların mevzuatlarında belirtilen usule uygun olarak gönderilmeleri halinde  yurt dışında bulundukları sürece sosyal sigortaya ilişkin hakları devam ettiğinden görevli bulundukları bu süreleri,

g-) Sosyal Güvenlik Kanunlarına göre malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları kapsamında geçen sürelerle çakışan yurt dışı süreleri borçlandırılmaz.

 Ancak:     

1-) Sosyal Güvenlik Sözleşmesi bulunan ülkelerdeki hizmetler ile ülkemizdeki hizmetlerin çakışması halinde Kurumun denetim ve kontrol ile yetkilendirilen memurları tarafından düzenlenmiş raporlar haricinde ülkemizde geçen hizmetler iptal edilmeyecek bu sürelerle çakışan yurt dışı hizmet süreleri 3201 sayılı Kanuna göre borçlandırılmayacaktır (Kurum Genelgesi 2013/39)

Buradaki amaç Sosyal Güvenlik Sözleşmesi bulunan ülkelerde çalışan sigortalıların Ülkemize izne geldikleri sürede usulüne uygun gerçekten fiilen çalışmasının bulunması halinde yurt dışında aynı sürede adına prim ödenmiş olsa dahi Ülkemizdeki çakışan bu süredeki hizmetleri iptal edilmeyecek ve bu süre borçlandırılmayacaktır. Sigortalıların yurt dışı çalışmaları ile yurt içi çakışan sürelerinden hangisinin geçerli olduğu Emniyet Müdürlügünden temin edilen yurt dışına çıkış ve yurda giriş tarihlerini gösteren belgeye göre araştırılır. Şayet sigortalı yurt dışında iken sigortalı gösterilmişse bu süreler Kurumca iptal edilir.

 

2-) Sosyal Süvenlik Sözleşmesi bulunmayan ülkelerde geçen hizmetler ile ülkemizde geçen hizmetlerin çakışması halinde ve ülkemizdeki bu hizmetlerin geçerli kabul edilmesi durumunda yurt dışında geçen hizmetlerin borçlandırılmaması gerekir. Şayet  ülkemizdeki çakışan hizmetler Kurumca (Kurumun denetim ve yetkilendirilen memurları tarafından) geçersiz sayıldığı takdirde aynı sürede yurt dışında geçen süreler borçlandırılır.

3-) Sosyal güvenlik sözleşmesi yapılmış veya yapılmamış ülkelerde geçen işsizlik süresi ile ev kadınlığı olarak geçen sürelerin ülkemizde geçen süreler ile çakışması halinde ülkemizde geçen hizmetlerin Kurumca kabul edilmesi halinde yurt dışında geçen işsizlik süresi ile ev kadınlığı olarak geçen süre borçlandırılmaz. Şayet Kurumca ülkemizse geçen bu (hizmetler) süreler Kurumca kabul edilmezse yurt dışında geçen işsizlik ve ev kadınlığı süresi borçlandırılır.

4-) Sözleşme bulunmayan ülkelerde çalışanların ülkemizde isteğe bağlı sigorta ya tabi geçen hizmetleri geçerli olup yurt dışında aynı sürede geçen hizmetleri borçlandırılmaz.                                                                            

5-) İsteğe bağlı sigorta ödeme imkanı bulunan Fransa, İngiltere, İsveç ve İsviçre çalışanlar hariç diğer sözleşme yapılan ülkelerde çalışırken isteğe bağlı prim ödeyenlerin isteğe bağlı prim ödeyerek geçen süreleri iptal edilerek aynı sürede geçen yurt dışı hizmetleri talepleri halinde borçlandırılır. Şayet ev kadınlığı olarak geçen hizmetler ile isteğe bağlı prim ödeyerek geçen sürelerin çakışması halinde ise isteğe bağlı süreler geçerli sayılır, yurt dışında ev kadınlığı olarak geçen süreler borçlandırılmaz

Kısmi borçlanma yapabilme;

Borçlanma için yazılı talepte bulunanlar yurt dışında geçen sürelerinin tamamını veya istediği kadarını borçlanabilir. Ancak kısmi borçlanma talebinde bulunanlar borçlanacakları süreleri gün, ay ve yıl olarak belirtmek zorundadırlar.

Ev kadınları da yurt dışında geçen sürelerinden istedikleri kadarını borçlanabilirler.

Borçlanma yapabilmek için ibraz edilmesi gereken gerekli belgeler;

 Yurtdışı borçlanması yapacak vatandaşlar aşağıda belirtilen belgelerden herhangi birini (durumlarına uygun olanı) temin ederek örneği kurumca hazırlanan “Yurtdışı Hizmet Borçlanma Talep Dilekçesi” ile birlikte Kuruma vermeleri gerekmektedir.

1-) Sosyal güvenlik sözleşmesi yapılan ülkelerde çalışanlar için gerekli belgeler:

a-) Çalışılan ülkenin sigorta merciinden alınacak (ıslak imza ve mühür olup olmadığına bakılmaksızın) hizmet cetveli veya sigorta kartları,

Çalışılan yer resmi işyeri ise çalışanlar için;

 Resmi kamu kurumu tarafından düzenlenen çalışılan hizmet sürelerine ait hizmet belgesi,

Belediyelerce düzenlenen çalışılan sürelere ait hizmet belgesi,        

Vergi dairelerince düzenlenen çalışılan sürelere ait hizmet belgesi,

İşçi Bulma Kurumu tarafından işsizlik süresine ait düzenlenen işsizlik süresine ait hizmet belgesi,

İlgili meslek kuruluşlarınca düzenlenen çalışılan sürelere ait hizmet belgesi,

b-) Yurtdışında kendi adına ve hesabına tabi bağımsız çalışanlar için;

Kendi adına ve hesabına tabi bağımsız çalışanlar bağlı bulundukları vergi daireleri veya ilgili meslek kuruluşları ile birliklerince düzenlenecek hizmet belgesi,

Yurtdışında bulunan Türk Konsoloslukları, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Müşavirlikleri ve Ataşeliklerince düzenlenecek yurtdışı borçlanması (3201 sayılı kanuna göre)  için kullanılacağını belirtilen çalışılan sürelere ait hizmet belgesi,

2-) Sosyal güvenlik sözleşmesi yapılmayan ülkelerde çalışanlar için gerekli belgeler;

  Yurt dışında çalıştıkları ülkelerdeki Türk Konsoloslukları, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Müşavirlikleri veya Ataşeliklerden alınacak yurt dışı borçlanmasında (3201 sayılı kanuna göre yurt dışı hizmet borçlanması için) kullanılacağı belirtilen çalışma sürelerine ait hizmet belgesi,

Yurt dışında çalıştıkları işyerlerinden alacakları hizmetlerini gösterir bonservisleri ile birlikte pasaportlarında bulunan fotoğraflı ve künyesinin fotokopileri ile çalışma izinlerine ait tercümeleri,

                                                Gemi adamları;

Çalıştıkları geminin bayrağını taşıdıkları ülkelerde bulunan Türk konsoloslukları, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Müşavirlikleri veya Ataşeliklerden alacakları ve borçlanma için kullanılacağı (3201 Sayılı Kanuna göre) belirtilen hizmet belgelerini veya işyerlerinden alacakları sigortalılık sürelerini gösterir bonservisleri ile gemilerde çalıştıklarını gösterir belgelerde kayıtlı bulunan çalışma izinlerinin yeminli tercüman tarafından yapılan tercümeleri ya da pasaportlarında çalışma süreleri ile örtüşen giriş çıkışlarını gösterir sayfa örneklerinden durumlarına uygun olan (temin edilebilecek herhangi birini) belgeleri kuruma ibraz etmeleri gerekmektedir. TAMAM

                                                  Ev kadınları;

1-) Yurtdışındaki oturma sürelerine ait (sosyal güvenlik sözleşmesi yapılan veya yapılmayan ülke ayrımı yapılmaksızın) ikamet belgesinin Türkiye’de yeminli tercüman tarafından tercümesi veya yurtdışında Türk temsilciliklerince akredite edilmiş tercümanlarca yapılmış ve ilgili temsilciliklerce onaylanmış belgeyi,

2-) Çalıma ve Sosyal Güvenlik Müşavirlik veya Ataşeliğin bulunduğu Türk temsilciliklerince ikamet belgesine istinaden düzenlenecek belgeyi,

3-) İkamet belgesi temin edilemiyorsa pasaportun yurt dışına çıkış ve giriş tarihlerinin, fotoğraf ve künye bilgilerinin bulunduğu sayfalarının fotokopisi veya emniyetten yurda giriş çıkış tarihlerini gösteren belgelerden durumların uygun olan belgeyi Kuruma vermeleri gerekmektedir. Emniyetten temin edilen giriş ve çıkış belgesinde belirtilen sadece yurt dışında geçen süreler borçlandırılır. Yurt içinde geçen süreler ise borçlandırılmaz. Tamam

Sözleşme yapılmayan ülkelere çalıştırılmak üzere Türk işverenlerce götürülen işçilerin yurt dışında geçen sürelerini borçlanması:

 5510 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının g bendine göre ülkemiz ile sosyal güvenlik anlaşması olmayan ülkelerde iş üstlenen işverenlerce yurt dışındaki iş yerlerinde çalışmak için götürülen Türk işçileri bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının a kapsamında sigortalı sayılırlar ve bunlar hakkında kısa vadeli sigorta kolları ile genel sağlık sigortası hükümleri uygulanır. Bu sigortalılar istedikleri takdirde isteğe bağlı sigortaya devam edebilirler ve bunların genel sağlık sigortası işverenlerce ödendiğinden ayrıca genel sağlık sigortası primi alınmaz ve ödedikleri sigorta primleri 4/a kapsamındaki sigortalılık gibi sayılır. Bunlardan isteğe bağlı sigortaya prim ödemeyenler yurt dışında iken veya yurda döndükten sonra yurt dışında geçen sürelerinin tamamını veya istedikleri kadarını borçlanabilirler. Bunların borçlanma için Kuruma sadece “Yurt dışı Hizmet Borçlanma Belgesini” tanzim ederek vermeleri kâfi olup ayrıca herhangi bir belge ibraz etmelerine gerek bulunmamaktadır. Çünkü Kurum, işveren tarafından kuruma verilen aylık ve hizmet belgesinden yurt dışında geçen hizmet sürelerini tespiti imkânı vardır.



Bu yazı 1182 defa okunmuştur.

YORUMLAR

Henüz Yorum Eklenmemiştir.Bu Haber'e ilk yorum yapan siz olun.

YORUM YAZ



FACEBOOK YORUM
Yorum

YAZARIN DİĞER YAZILARI

HABER ARA
SON YORUMLANAN HABERLER
ÇOK OKUNAN HABERLER
VİDEO GALERİ
FOTO GALERİ
GÜNDEMDEN BAŞLIKLAR
YUKARI